Có Nên Học Đại Học? Lựa Chọn Nào Tốt Nhất?

Với sự phát triển của xã hội, việc học đại học đã không còn là lựa chọn duy nhất cho nhiều bạn trẻ. Tuy nhiên, việc có nên học đại học hay không vẫn là câu hỏi nhiều bạn băn khoăn, đặc biệt khi kỳ thi tốt nghiệp THPT sắp diễn ra. Trong bài viết này, hãy cùng Rikkei Academy phân tích về vấn đề này để giúp bạn đưa ra lựa chọn tốt nhất nhé!

Có nên học đại học không?

Nếu khoảng 10-20 năm trước, khi cuộc sống còn nhiều khó khăn thì câu trả lời sẽ là có, bởi việc học đại học được coi là cơ hội duy nhất để đổi đời. Tuy nhiên, với sự phát triển của xã hội thì đại học hiện tại không còn là con đường duy nhất để thành công.

Tất nhiên, việc học đại học vẫn có những lợi ích nhất định nhưng vấn đê bằng cấp, các doanh nghiệp hiện tại không còn quá quan trọng (trừ một số ngành đặc thù như y tế). Điều họ coi trọng hơn cả chính là năng lực làm việc của ứng viên. Vì vậy, rất nhiều bạn trẻ thay vì học đại học đã lựa chọn con đường khác để nâng cao kiến thức, kỹ năng của bản thân đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp. Theo Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, năm 2022, số lượng tuyển sinh của hệ thống giáo dục nghề nghiệp tại Việt Nam vào khoảng 2.45 triệu người và dự đoán tiếp tục tăng trưởng trong những năm tới.

Vì vậy, câu trả lời ở đây sẽ phù thuộc vào nhu cầu và định hướng của bạn. Bạn hãy cân nhắc các lợi ích và các yếu tố quan trọng sau để có thể tự mình tìm kiếm câu trả lời nhé!

Lợi ích của việc học đại học

Trước khi trả lời cho câu hỏi có nên học đại học không thì chúng ta cân nhắc lợi ích của việc học đại học trước nhé. Thực tế, lợi ích của việc học đại học không chỉ dừng lại ở việc các kiến thức được giảng dạy mang tính chuyên môn sâu mà nó còn giúp ích cho bạn trên nhiều khía cạnh khác. Dưới đây sẽ là một số ưu điểm nổi bật của việc học đại học:

Nâng cao kiến thức chuyên môn

Đây là lợi ích rõ thấy nhất của việc học đại học. Học đại học giúp bạn có cơ hội tiếp cận với kiến thức chuyên môn sâu hơn, rộng hơn và toàn diện hơn, từ đó giúp bạn phát triển năng lực chuyên môn trong lĩnh vực mình quan tâm. Không chỉ kiến thức chuyên môn mà môi trường đại học cũng rèn dũa cho bạn về mặt nghiên cứu, tư duy, rất có lợi cho công việc sau này của bạn

Mặc dù trên thực tế, một số kiến thức chuyên môn bạn sẽ ít được dùng đến trong những năm đầu làm việc. Tuy nhiên, đây vẫn là yếu tố quan trọng giúp bạn tự tin hơn khi tham gia vào thị trường lao động đầy thách thức cũng như phát triển về dài hạn về sự nghiệp.

Mở rộng mối quan hệ

Đây có lẽ là một trong những lợi ích lớn nhất để bạn xem xét có nên học đại học không. Đại học là một môi trường hoàn hảo cung cấp cơ hội cho bạn mở rộng kết nối với bạn bè, giảng viên và các chuyên gia trong ngành của bạn. Mối quan hệ giúp bạn không chỉ học hỏi kinh nghiệm từ người khác mà còn giúp bạn dễ dàng tìm được nguồn việc làm và hỗ trợ trong công việc. Tất nhiên, nếu bạn không học đại học cũng có thể tạo kết nối với các đàn anh, đàn chị trong nghề nhưng quá trình này sẽ tốn thời gian hơn và đôi khi là cả tiền bạc đó!

Tăng cơ hội việc làm

Mặc dù hiện tại có nhiều các cách khác nhau để đánh giá năng lực ứng viên, nhưng, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn coi bằng cấp là một trong những yếu tố khi tuyển dụng. Tấm bằng đại học phản ánh phần nào về kiến thức, kỹ năng chuyên môn của bạn. Qua đó, nhà tuyển dụng cũng có thể đánh giá liệu bạn có phù hợp với vị trí công việc hay không.

Vì vậy, việc sở hữu bằng đại học sẽ tăng cơ hội việc làm cho bạn, giúp bạn có cơ hội ứng tuyển vào các vị trí công việc cao hơn và có lương hấp dẫn hơn.

Phát triển kỹ năng mềm

Trong 4 năm học đại học, bạn sẽ có cơ hội rèn luyện và phát triển kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề và tự quản lý thời gian. Kỹ năng mềm là yếu tố quan trọng giúp bạn thành công trong mọi lĩnh vực và đặc biệt quan trọng trong công việc.

Lợi ích của việc không học đại học

Lợi ích của việc học đại học là không thể bàn cãi, tuy nhiên việc không học đại học cũng có nhiều lợi ích. Vì vậy, trước khi bạn quyết định có nên học đại học thì nên cân nhắc nhé

Tiết kiệm thời gian và chi phí

Không học đại học giúp bạn tiết kiệm được thời gian và chi phí đáng kể dành cho việc học tập. Để theo học đại học bạn phải dành ít nhất 4 năm hoặc hơn tùy theo chương trình đào tạo. Trong quá trình đấy, bạn không chỉ phải mất học phí và cả các chi phí sinh hoạt khác, chưa kể, các chi phí ấy đều tăng qua các năm.

Thay vì vậy, bạn có thể dùng thời gian này để lựa chọn học các khóa học ngắn hạn, học nghề hoặc cao đẳng với chi phí và thời gian ngắn hơn hoặc tìm các công việc thực tế để tích lũy kinh nghiệm.

Phát triển kỹ năng theo nhu cầu thị trường

Trong khi chương trình đại học thường tập trung tổng quan kiến thức chuyên môn thì các khóa học ngắn hạn sẽ tập trung vào đúng nhu cầu thị trường tuyển dụng. Nghĩa là các bên đào tạo sẽ xây dựng chương trình học dựa trên các kiến thức, chuyên môn của vị trí công việc. Từ đó, giúp bạn nhanh chóng có các kỹ năng, kiến thức để sẵn sàng gia nhập thị trường. Đối với các bạn đi làm ngay cũng tương tự, khi bạn gia nhập vào môi trường làm việc thì doanh nghiệp sẽ đào tạo những yếu tố cần thiết giúp bạn có thể hoàn thành tốt công việc được giao.

Nhanh chóng đi làm

Thay vì dành phần lớn thời gian để học lý thuyết tại đại học thì bạn có thể lựa chọn học khóa học ngắn hạn hoặc đi làm luôn. Nhìn chung, dù bạn lựa chọn như thế thì thời gian cũng ngắn hơn rất nhiều so với học đại học và có thể nhanh chóng gia nhập thị trường lao động. Như vậy, bạn sẽ kiếm được thu nhập nhanh hơn và tích lũy được nhiều kinh nghiệm hơn. Điều này giúp có cơ hội phát triển sự nghiệp nhanh chóng hơn.

Khám phá và phát triển sở thích

Không phải bạn học sinh nào cũng may mắn khám phá được đam mê, sở thích của mình khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Thay vì lựa chọn phương án học đại học để có bằng thì các bạn lựa chọn nghỉ một năm không học đại học để có nhiều thời gian hơn để khám phá và phát triển sở thích cá nhân. Sau khi xác định được phương hướng phát triển, các bạn có thể lựa chọn hình thức học phù hợp để tiếp tục nâng cao kiến thức, chuyên môn.

Các yếu tố cân nhắc khi quyết định nên học đại học hay không?

Lựa chọn học đại học hay không là một trong những quyết định trọng đại đối với mỗi bạn học sinh khi đứng trước ngưỡng cửa tương lai. Phía trên đã chỉ ra những lợi ích của việc có và không học đại học nhưng trước khi quyết định có nên học đại học hay không bạn hãy xem xét các yếu tố sau:

Khả năng tài chính

Không phải gia đình nào cũng có khả năng kinh tế để lo cho con cái 4 năm đại học. Chỉ xét riêng học phí là khoảng 200-700 nghìn/tín chỉ cho hệ chính quy và số lượng tín cho một bạn sinh viên có thể rơi vào 90-150 tín. Hơn nữa, nhiều trường đang áp dụng hình thức tăng học phí tối đa 10%/năm, bao gồm cả các trường top đầu. Mặc dù các bạn có thể đi làm thể để đỡ một phần chi phí nhưng điều này cũng ảnh hưởng đến việc học. Vì vậy, trước khi lựa chọn học đại học và chọn trường nào thì bạn cần cân nhắc kỹ về bài toán này nhé.

Thời gian

Việc học đại học thường mất ít nhất 4 năm để hoàn thành. Hãy xem xét liệu bạn có đủ thời gian và sự cam kết để theo đuổi một chương trình đào tạo dài hạn hay không hay đơn giản bạn có đủ quyết tâm để dành 4 năm thời gian â. Nếu không, có thể bạn nên tìm kiếm các khóa học ngắn hạn hoặc các hình thức học tập khác phù hợp hơn.

Mục tiêu nghề nghiệp

Xác định mục tiêu nghề nghiệp của bạn là yếu tố quan trọng giúp bạn quyết định có nên học đại học hay không. Thực ra với nhiều ngành nghề thì bạn chỉ cần học nghề là đủ nhưng cũng có những ngành nghề bạn bắt buộc phải học đại học. Vì vậy, hãy xem xét liệu việc học đại học có giúp bạn tiếp cận được công việc mà bạn mong muốn hay không.

Đam mê và sở thích

Hãy cân nhắc liệu việc học đại học có phù hợp với đam mê và sở thích của bạn hay không. Nhiều bạn lựa chọn học theo mong muốn của gia đình, nhiều bạn lại chọn ngành Hot mà không qua tâm mình có yêu thích hay đam mê ngành đó không. Điều này dẫn đến tình trạng chán nản và không muốn học. Nếu bạn đam mê một lĩnh vực không yêu cầu bằng đại học, có thể bạn không cần phải theo đuổi bằng cấp cao mà có thể lựa chọn các chương trình ngắn hơn, giúp bạn nhanh chóng theo đuổi đam mê.

Không học Đại học thì học ở đâu?

Đến đây chắc hẳn bạn đã có câu trả lời cho câu hỏi có nên học đại học không. Ngoài việc theo học tại các trường đại học, bạn cũng có nhiều lựa chọn khác để phát triển kỹ năng và kiến thức chuyên môn, bao gồm:

Học Cao đẳng

Học cao đẳng là một chương trình giáo dục đào tạo các kỹ năng và kiến thức chuyên môn trong một lĩnh vực cụ thể. Gần tương tự với đại học nhưng thời gian học cao đẳng ngắn hơn từ 2-3 năm với mức chi phí thấp hơn. Vì vậy, nếu bạn không muốn học đại học và muốn tiếp tục học tập để có bằng cấp cao hơn, thì học cao đẳng có thể là một lựa chọn tốt.

Học nghề

Học nghề là một lựa chọn tốt cho những ai muốn có công việc ổn định và thu nhập khá ngay sau khi tốt nghiệp. Các trường trung cấp thường tập trung vào việc dạy kỹ năng thực hành, giúp học viên có thể áp dụng ngay vào công việc sau khi tốt nghiệp. Một số ngành nghề phổ biến bao gồm: lập trình, kỹ thuật cơ khí, chăm sóc sức khỏe, nấu ăn,…

Học khóa học ngắn hạn

Thay vì học đại học, nhiều người chọn theo học các khóa học ngắn hạn, chuyên sâu về lập trình, thiết kế đồ họa, quản trị mạng, v.v. Các khóa học này thường có chi phí thấp hơn và thời gian ngắn hơn so với đại học, nhưng vẫn đảm bảo chất lượng đào tạo và cơ hội việc làm

Tự học

Tự học là một phương pháp học tập linh hoạt, giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí. Bạn có thể tự học thông qua sách, video, khóa học trực tuyến, học từ chuyên gia, v.v. Tự học giúp bạn phát triển kỹ năng tự giác, độc lập và chủ động trong việc học tập. Tuy nhiên, việc tự học đòi hỏi sự quyết tâm và kỷ luật cao, không phù hợp với mọi người.

Không học Đại học thì làm gì?

Có thể thấy ngay cả khi không học Đại học, chúng ta cũng có nhiều cách để trang bị các kiến thức, kỹ năng chuyên môn thích hợp cho công việc. Điều quan trọng là chúng ta lựa chọn được hướng đi thích hợp để phát triển. Nếu bạn vẫn còn phân vân không biết lựa chọn hướng đi nào thì dưới đây là một số ngành nghề có tiềm năng phát triển lớn mà bạn không cần phải học đại học.

Thiết kế đồ họa

Thiết kế đồ họa là một trong những ngành nổi bật trong những năm gần đây và hứa hẹn một tương lai phát triển lớn khi doanh nghiệp nào cũng cần có chuyên viên thiết kế. Nếu bạn lựa chọn ngành thiết kế đồ họa thì bên cạnh các kiến thức về mỹ thuật, hình khối thì quan trọng nhất là sự thành thạo các công cụ thiết kế như Photoshop, Illustrator, Premiere, Blender,…Những điều này bạn hoàn toàn có thể tự học với các tài liệu miễn phí hoặc có thể lựa chọn học khóa ngắn hạn để nắm vững kiến thức và kỹ năng thiết kế.

Thẩm mỹ

Thẩm mỹ, làm đẹp luôn thu hút nhiều người quan tâm và có nhu cầu lao động cao. Bạn không cần phải học đại học để trở thành chuyên gia trang điểm hay một nhà tạo mẫu tóc. Để tiến xa trong ngành này thì yếu tố về năng khiếu, thẩm mỹ cũng như các kỹ năng thực hành tích lũy đóng vai trò quan trọng hơn cả. Nếu bạn mong muốn theo ngành này thì bạn có thể học nghề qua các lớp học chuyên ngành hoặc lựa chọn thực tập tại các học viện.

Kinh doanh, bán hàng

Nếu bạn có khả năng giao tiếp tốt và đam mê kinh doanh, bạn có thể tự mình khởi nghiệp hoặc làm việc trong lĩnh vực bán hàng mà không cần bằng cấp đại học. Mặc dù, để vận hành một doanh nghiệp cần nhiều kiến thức đa lĩnh vực như kinh doanh, nhân sự, marketing,…nhưng đừng lo lắng, bạn có thể bắt đầu từ những bước nhỏ và tìm kiếm sự hỗ trợ từ những người đi trước. Kinh nghiệm thực tế, kỹ năng giao tiếp và sự nỗ lực của bạn sẽ giúp bạn thành công trong lĩnh vực này.

Lập trình

Ngành công nghệ thông tin đang phát triển vượt bậc, tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho lập trình viên. Đây cũng là mảng mà yếu tố bằng cấp không quá quan trọng mà năng lực mới là yếu tố các doanh nghiệp quan tâm. Điều này sẽ được thể hiện qua các dự án bạn xây dựng hoặc tham gia trong quá trình học (không nhất định phải dự án thực tế). Vì vậy, bạn không nhất thiết phải học đại học để trở thành lập trình viên giỏi, thay vào đó, bạn có thể tự học hoặc lựa chọn tham gia các khóa học lập trình ngắn hạn với đó tăng sức cạnh tranh trên thị trường lao động.

Nếu bạn đang tìm kiếm khóa học lập trình ngắn hạn, tham khảo ngay  Rikkei Academy. Trực thuộc công ty Công nghệ RikkeiSoft, Rikkei Academy hiểu rõ nhu cầu tuyển dụng thực tế, từ đó xây dựng lộ trình tinh gọn, cung cấp các kỹ năng, kiến thức bám sát công việc. Đặc biệt, Học viện cam kết việc làm bằng văn bản, ngay sau khi bạn tốt nghiệp có thể làm việc trong mạng lưới hơn 500 đối tác của Rikkei Academy!

>>Đăng ký tư vấn miễn phí<<

Kỹ thuật, cơ khí

Ngành kỹ thuật, cơ khí là một lĩnh vực rộng lớn và có nhiều cơ hội phát triển cho những người yêu thích các công việc liên quan đến thiết kế, chế tạo, sửa chữa hoặc nghiên cứu các sản phẩm, máy móc, thiết bị, vật liệu,…Hơn nữa, đây là mảng có nhu cầu tuyển dụng cao, đặc biệt là các doanh nghiệp sản xuất nhằm vận hành, sửa chữa, bảo trì máy móc, trang thiết bị.

Kết luận

Việc học đại học không phải lựa chọn duy nhất để thành công trong sự nghiệp, nhưng nó vẫn là một lựa chọn hữu ích giúp bạn trang bị kiến thức chuyên môn và kỹ năng sống. Trước khi quyết định có nên học đại học hay không, hãy cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố như ngành nghề, mục tiêu sự nghiệp, thời gian và tình hình thị trường lao động. Nếu bạn quyết định không học đại học, hãy tập trung vào việc phát triển kỹ năng và kinh nghiệm thực tế trong ngành nghề mà bạn yêu thích.